MIKROBIOTA JELITOWA DZIECKA A KOLKA NIEMOWLĘCA
Kolka niemowlęca jest jednym z najczęstszych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego występujących u dzieci w pierwszych miesiącach życia. Zaburzenie to dotyka nawet 20 % niemowląt. Najczęściej pojawia się w okresie od 1 miesiąca do 3 miesiąca życia, choć nawet 10 % niemowląt będzie doświadczało nieprzyjemnych objawów kolki w kolejnych miesiącach życia.
Jak diagnozujemy kolkę u dzieci?
Kolka jest zaburzeniem wieloczynnikowym, które spowodowane jest głównie:
Kolka niemowlęca jest jednym z najczęstszych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego występujących u dzieci w pierwszych miesiącach życia. Zaburzenie to dotyka nawet 20 % niemowląt. Najczęściej pojawia się w okresie od 1 miesiąca do 3 miesiąca życia, choć nawet 10 % niemowląt będzie doświadczało nieprzyjemnych objawów kolki w kolejnych miesiącach życia.
Jak diagnozujemy kolkę u dzieci?
Kolka jest zaburzeniem wieloczynnikowym, które spowodowane jest głównie:
- niedojrzałością układu pokarmowego
- zaburzeniami i zmianami mikrobioty jelitowej (zmniejszenie różnorodności i stabilności bakteryjnej)
- stanem zapalnym i nadwrażliwością trzewną
- refluksem czy alergią pokarmową
- zaburzeniem snu i przeciążeniem sensorycznym
O kolce niemowlęcej mówimy, gdy dziecko doświadcza średnio 180 minut nieutulonego płaczu, bez oczywistej przyczyny bądź niepokoju, w ciągu doby. Dziecko odczuwa ból, możemy zauważyć niepokój, brak uspokojenia po próbie utulenia w rękach rodzica bądź odmowę przystawiania do piersi czy podania butelki z mlekiem. Dziecko w specyficzny sposób pręży się, a jego brzuch jest wzdęty i twardy. Objawy te obserwowane są 3 lub więcej razy w tygodniu, poczynając od 3 tygodnia życia dziecka i trwają powyżej 3 tygodni.
Choć kolka jest procesem samoregulującym się, znacząco wpływa na interakcje i kształtującą się bliskość pomiędzy rodzicami a dzieckiem. Kolka niemowlęca została powiązana z depresją poporodową matki oraz zespołem dziecka potrząsanego. Wśród badaczy pojawia się również hipoteza długoterminowych skutków kolki w funkcjonowaniu osi jelitowo-mózgowej (choćby z powodu obniżonego poziomu serotoniny). Sugeruje się również związek pomiędzy kolką niemowlęcą a wystąpieniem w późniejszym okresie migren dziecięcych. Może również wystąpić przejściowa nietolerancja białka mleka krowiego lub laktozy.
Mikrobiota jelitowa dziecka a kolka niemowlęca
W pierwszych 3 latach życia dziecka mikrobiota jelitowa dziecka ulega dynamicznym zmianom i kształtowaniu. Pierwsza kolonizacja bakteriami ma kluczowe znaczenie dla sprawnego trawienia, wchłaniania składników odżywczych oraz prawidłowej regulacji układu odpornościowego dziecka. Naukowcy obserwują obniżone ilości bakterii z rodzaju Bifidobacerium i Lactobacillus, a wzrost kilku gatunków Clostridium, Klebsiella czy Escherichia u dzieci dotkniętych kolką niemowlęcą. Stan dysbiozy jelitowej powoduje wystąpienie miejscowego stanu zapalnego w jelitach, niekorzystny wpływ na ciągłość bariery jelitowej oraz zaburzenie wchłaniania. Skutkiem może być rozwój nietolerancji pokarmowych, alergii oraz chorób skórnych AZS. Sugeruje się również nasilenie występowania kolki niemowlęcej wśród dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie i karmionych mlekiem modyfikowanym. Poród naturalny i karmienie piersią promuje prawidłowe kształtowanie się mikrobioty dziecka, która niesie krótko- i długoterminowe korzyści zdrowotne.
Modulacja mikrobioty jelitowej
Badania pokazują, że podaż probiotycznych szczepów bakteryjnych, które będą wpływać regulująco na kształt mikrobioty dziecka jest skuteczną metodą łagodzenia objawów związanych z kolką niemowlęcą.
W 4 miesięcznej interwencji probiotycznej, zawierającej wieloszczepową kompozycję bakteryjną, naukowcy zaobserwowali znaczną poprawę w zakresie kolki niemowlęcej u ponad 82% dzieci. Zaobserwowano spadek ilości nieutulonego płaczu z wyjściowych 180 minut do zaledwie 20 minut na dobę. Nawet dzieci, które ze względu predyspozycji rodzinnych były bardziej narażone zaburzeń regulacji, nie były częściej dotknięte nadmiernym płaczem i kolką. Podaż wieloszczepowej mieszanki probiotycznej nie wiązała się z wystąpieniem efektów niepożądanych.
Regulacja mikrobioty jelitowej w celu redukcji wystąpienia kolki niemowlęcej jest obiecującym kierunkiem postępowania terapeutycznego.
Bibliografia:
- Hofmann, H., (2018). The microbiome in digestive disorders in pregnancy and infant colic. Speculum – Journal of Gynaecology and Obstetrics 2018; 36 (4) (Issue for Austria), 23-24.
- Banks JB, Rouster AS, Chee J. Colic. [Updated 2022 Aug 1]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan-.
- Loughman, A., Quinn, T., Nation, M., Reichelt, A., Moore, R., Van, T., . . . Tang, M. (2021). Infant microbiota in colic: Predictive associations with problem crying and subsequent child behavior. Journal of Developmental Origins of Health and Disease, 12(2), 260-270
Pozostałe artykuły
BAKTERIE SUPERBOHATEROWIE W NASZYCH JELITACH
Prawdopodobnie doskonale już wiecie, że jelita to centrum naszego zdrowia. Jednak czy kiedykolwiek zastanawialiście się, skąd pochodzi to stwierdzenie? Ze względu na swoją ogromną powierzchnię – jelito ma ok. 8 m długości i może osiągnąć powierzchnię ok. 400 m² (jest mniej więcej wielkości kortu tenisowego). Jelito musi być gotowe do walki i odpierania ewentualnych najeźdźców. Ta obrona składa się z kilku mechanizmów. W tkance jelitowej znajduje się około 80% naszych komórek odpornościowych do walki z inwazyjnymi bakteriami lub wirusami. Żyje w nich również duża liczba mikroorganizmów, które odgrywają niezwykle ważną rolę. Nasze bakterie jelitowe są w stanie wypierać i zwalczać bakterie chorobotwórcze oraz wirusy za pomocą różnych mechanizmów.
MIKROBIOM SKÓRY
Przez długi czas głównym przedmiotem zainteresowania badań mikrobiomu było określenie składu mikrobiologicznego flory jelitowej. W ostatnich latach znacząco się to zmieniło. To, że na skórze również żyją miliardy ważnych bakterii, nie jest już niczym nowym. Organizm człowieka tworzy rodzaj symbiotycznej społeczności z całą gamą drobnoustrojów. Zwiększona wiedza na temat tej społeczności prowadzi naukowców do nowych pytań. W rezultacie znaczenie bakterii, które występują w i na ciele, staje się coraz bardziej przedmiotem zainteresowania – nie tylko samej nauki, ale także dla społeczeństwa.
BUDOWANIE ODPORNOŚCI U DZIECI
System odpornościowy dzieci jest o wiele bardziej wrażliwy niż u osób dorosłych. Jak można pomóc najmłodszym w jego wzmocnieniu już od pierwszych dni życia?
Na wstępie warto zauważyć, że odporność u dziecka zaczyna się kształtować już w łonie matki. Poprzez krew zarodek ma bezpośrednią styczność z przeciwciałami zwalczającymi szereg czynników chorobotwórczych. Dodatkowy wpływ ma także mikrobiom jelitowy matki, ponieważ, jak udowadnia szereg badań, przyjmowanie przez nią właściwych kultur bakterii w postaci probiotyków, może zmniejszyć ryzyko rozwoju AZS, czyli atopowego zapalenia skóry.